Zengin Bal

Ana arı havaların ısındığı dönemde yavru yapmaya başlar ancak oluşan yeni yavrular hemen uçmaya başlayamaz ana arının yumurtlamasından işçi arının oluşmasına kadar 21 gün geçmesi gerekmektedir yeni çıkan işçi arıların uçabilir hale gelmesi için ikinci bir 21 gün geçmesi gerekmektedir. Kısaca ana arının çiçek dönemini en az 42 gün önceden hissetmesi gerekmektedir. Burada zamanlama çok önemlidir eğer yumurtlamaya erken başlarsa kovan arı dolduğunda dışarıda kaynak yoksa kovandaki stoklar bitecek ve arılar ölecektir yumurtlamaya geç başlarsa çiçek dönemini kaçıracak ve az bal toplayabilecektir.

Yazımızın başında dediğimiz gibi amacı üretim olan arıcılar kesinlikle yanlış zamanlama istemez bu nedenle arıların erken yavru yapmasını sağlamak ve stoklarının tükenmesini engellemek için havaların ısınmaya başladığı dönemde arılara şerbet ve kek (bal polen ve pudra şekerinden yapılmış) verir böylece arılar ölmeden çiçekler başlamadan kalabalık bir koloni oluşturulmuş olur.

Buraya kadar anlattığımız besleme yöntemi tamamen masum olan yöntemdir arıların stok yapması amacı ile yapılmaz. Bu besleme yöntemi uygulandığında arı kovanı tek katlıdır ve içinde 5 çıta civarında arı bulunmaktadır arılar güçlendikçe bu kat 10 çıtaya tamamlanarak birinci kat doldurulmuş olur. Yapılan bu besleme yönteminin neden masum olduğunu şimdi anlayacaksınız buraya dikkat: Biz arılardan bal alırken zaten birinci kattan bal almıyoruz, arıların stok yapacağı kadar da besleme yapmadık. Arılar besleme yaptığımız zamandan sonra 5 çıta daha petek ördü ve arı kolonisi iyice büyüdü bunun üzerine bal alacağımız ikinci katı ekliyoruz ve bu kattaki petekler sadece çiçeklerden emilmiş nektar ile dolduruluyor. Sonuç olarak arılara besleme yaptığımız dönemde stok yapmış olsalar bile bu peteklere dokunulmadığı için kalitesiz bal süzülme ihtimali dahi bulunmuyor.

Ancak bazı aç gözlü insanlar balın kalitesine değil miktarına baktığı için bu besleme yöntemini tüm bal sezonu boyunca yapmaktadır. Arılar da kolay ulaşılabilen kaynak olduğu için çiçek nektarları yerine sürekli şerbet kullanarak bal yapmakta ve bu şekilde oluşan balın içerisinde vitamin mineral aminoasit protein gibi insan sağlığına olumlu etkileri olduğu bilinen maddeler bulunmamaktadır. Sırf insan sağlığına faydalı olduğu için bile bir çok kişi tarafından tüketilen balın sahtesini yaparak tüketicileri kandırmış oluyorlar.

İşini layıkıyla yapan kişiler 1kg bal alırken bu şekilde bal üreten kişiler 5 - 10kg bal üretmekte ve bal piyasasını düşürmektedir. Değersiz ballarını sattıkları fiyat gerçek balcılara hakaret olduğu için gerçek bal üreten kişiler ballarını toptan satmak istemezler bu nedenle üzülerek söylüyorum marketlerden aldığınız balların %95 i bu kalitesiz ballardan oluşmaktadır geri kalan %5 i de karışık ballardır. Bu oran bukadar düşük olamaz dediğinizi duyar gibiyim ama birde şöyle düşünün 1kg gerçek bal üreten bir kişi ile 10kg sahte bal üreten diger kişiyi düşünün: iki üretici de tüm ürünleri satmış olsalar bile oran %50 olmayacak aradaki üretim farkından dolayi %90 oluyor, zaten gerçek bal üreten arıcılar ballarını önce çevresine ulaştırır elinde kalan satamadığı fazla balları düşük fiyattan toptancılara satmak zorunda kalır.

Tabi ki anlaşılır ama bunu anlamak o kadar kolay değildir. Şerbetten de yaptırılsa oluşan ürün yine baldır sadece faydalı diyeceğimiz maddeleri içermez. Örneğin balı analiz ederek nokta atışı yapabilirsiniz, analiz yapıldığında balın besin değerleri ve içindekiler belli olacağı için arıların nektardan mı şerbetten mi çalıştığı anlaşılabilir. Eğer sürekli olarak gerçek bal tüketmişseniz damak tadınız oturmuştur farklı bir şey yediğinizde arada fark olduğunu hissedebilirsiniz ancak kesin diyemezsiniz, tabi şu yemek gurmeleri gibi bir tat yeteneğiniz varsa o zaman başka.

Örneğin gerçek çiçek balı içerisindeki polen ve gilikoz değerinden dolayı kristalize olur sahte balların içinde bu polen oranı düşüktür kristalize olmaz ancak kristalize olmayan gerçek ballar da vardır salgı balları(çam balı) gibi bu nedenle şu bal sahtedir demekte zordur. Donmuş bal görürseniz tamam işte gerçek bal buldum diyerek alabilirsiniz. Ben donmuş bal sevmiyorum diyorsanız ihtiyacınız olan kadarını farklı bir kaba alıp ısıtıp kullanabilirsiniz. Emin olun defalarca ısıtılmış gerçek bal bile şerbetten yapılmış baldan daha faydalıdır. Her ısıtma işleminde balın içindeki faydalı maddelerin bir kısmı ısıdan dolayı özelliklerini kaybetse de diğer baldan çok daha faydalıdır. Kendi balımızı defalarca ısıtmama rağmen tekrar tekrar donduğunu biliyorum her seferinde uğraşmak zor gelse de bunun neden bu şekilde olduğunu bildiğimden severek yaptığım bir iş haline dönüşüyor.